Çeçenistan savaşı sırasında uyguladığı zekice düşünülmüş savaş taktikleri ile adını dünyaya duyurmuştur. İslam Medeniyetinden ayrı kalan tüm Müslümanlara tesir eden mücadele ruhunu engellemek için terörist gibi yansıtılmaya çalışılsa da “Doğru bildiğin yolda tek başına kalsan da yürümeye devam et!” düsturu ile davasından asla vazgeçmemiş, savaş alanında dahi kişiliği ve örnek Müslüman ahlakı ile birçok Rus vatandaşının iman etmesine vesile olmuştur. “Ne zaman öleceğimiz önemli değildir. Asıl önemli olan nasıl öleceğimizdir. Bize düşen şerefimizle ölmektir” diyen Çeçen komutan İslam ve Müslümanlar adına cihad ederken şehit edilmiştir. 

Şamil Basayev kimdir? Mücadelesi ve hayatı, hayatındaki öne çıkan diğer olaylar için yazımızdan istifade edebilirsiniz.

Çeçen Komutan Şamil Basayev Kimdir?

Şamil Basayev Ruslara karşı Cevher Dudayev , Aslan Mashadov ve Emir Hattab ile Çeçenistan savaşı boyunca omuz omuza verdiği mücadele ile tüm dünyaya adını duyuran Çeçenlerin efsane komutanıdır. Direnişinin en büyük göstergesi ise, Rus uçağını kaçırıp Ankara'ya indirmesidir.

Tam adı Şamil Salmanoviç Basayev’dir. 14 Ocak 1965‘te Çeçenistan'ın Vedeno bölgesinde doğdu. Adını, Kafkas Kartalı olarak bilinen, Ruslara karşı büyük mücadele vermiş, Kafkasya Direnişinin Lideri Şeyh Şamil ’den aldı.

İlköğretim ve Liseyi Vedeno’da okuyan Çeçen komutan, üniversiteyi Moskova Üniversitesi Makine Mühendisliği bölümünde okudu. Bir dönem İstanbul’da da eğitim görmüş ve ticaretle uğraşmıştır.

Ailesi de direnişin bir parçası

 17 yaşındayken orduya katılan Şamil Basayev , savaş alanına alınmadığı için iki sene itfaiyede görev yaptı. Basayev ailesi Sovyet Rusya yönetimi altındaki Çeçenistan’ın bağımsızlık mücadelesinde daima yer aldı. Basayev ‘in dedesi Sovyet yönetimine karşı yapılan Ekim Devrimi sonrasında da Bağımsız Kafkasya için mücadeleye devam etti.

Çeçenistan Savaşı

Sovyet Rusya’nın parçalanması üzerine bilhassa Kafkasya bölgesinde bulunan birçok halk, yıllardır devam eden Rus esaretinden kurtulmak için bağımsızlık mücadelesine başladı.Tarihe, Çeçen Bağımsızlık Mücadelesi olarak geçen bu hareket içerisinde Cevher Dudayev , Aslan Masadov ve Emir Hattab  gibi birçok Komutan yer aldı. Onlardan biri olan Çeçen Komutan Şamil Basayev de Çeçenistan savaşı boyunca zekası ve savaştaki ustalığı ile tüm dünyayı etkileyecek operasyonlar düzenledi. Sayı ve teçhizat yönünden kendilerinden üstün olan Rus ordusunun birçok zarara uğramasına ve Çeçen mücadelesinin tüm dünyada duyulmasına sebep oldu.

Birinci Çeçen Rus Savaşı

Moskova’da 1991 senesinde hükümete yapılan darbede Boris Yeltsin'i destekleyen Çeçen Komutan Rusya’nın içinde bulunduğu siyasi sıkıntıların bir fırsata dönüşebileceğini farketti ve gördüğü bir rüyanın da tesiriyle Rus ordusundaki görevinden istifa ederek Çeçenistan’a döndü. O sıralarda Cevher Dudayev tarafından başlatılan Çeçen bağımsızlık harekâtına katıldı. Çeçenistan bağımsızlığını ilan etmesine rağmen Sovyetler bu bağımsızlığı kabul etmeyerek Grozni şehrine girdi. Neredeyse başlamak üzere olan bir savaşın varlığını hisseden Çeçen Komutan, yarım saat gibi kısa bir sürede, arkadaşları ile birlikte, Çeçenistan bağımsızlık mücadelesinin tüm dünya tarafından duyulması için muhteşem bir plana imza attı.

Cevher Dudayev in de onay vermesi üzerine Çeçen Komutan , Dori Havaalanından 178 yolcuya sahip bir Rus uçağını kaçırarak, Ankara Esenboğa Havalimanına indirdi. Bu muhteşem plan sonucu hem tüm dünyanın Çeçenistan bağımsızlık mücadelesi üzerine odaklanmasını sağladı hem de ne yolcular ne de kendisi yaralanmadan Çeçenistan‘a geri döndü.  

Çeçen Komutan'ın Muhteşem Mücadelesi

1992 yılında Cevher Dudayev 'in emri ile Abhazya'ya gönderildi. Tüm Kafkas halkının beraber mücadele etmesi gerektiğine inanıldığı için Kafkas Halkları Konfederasyonu (KHK) birliklerinin komutanlığına getirildi.

1994 yılında Ruslar'ın Çeçenistan ‘ı işgal etmesiyle Çeçen komutanların en önemlilerinden biri haline gelen Şamil Basayev neredeyse üretilen her silahı ustaca kullanabilmesi, savaş alanındaki üstün zekası ve izzetli duruşu ile Rusların kalplerine korku saldı. Rus temsilcilerin iki saat içinde almayı planladıkları bölge Çeçen komutanlarının muhteşem başarısı ile tarihe geçecek bir mücadele örneğine dönüştü. Ancak savaşta dahi cesur olmayan düşmanlar başarısızlığı kabullenemeyince iyice acımasız bir strateji ile asker-sivil ayrımı yapmadan Çeçenistan’ı bomba yağmuruna tuttu.

Rus istihbarat servisi ( KGB ) tarafından aranan listelerin en başına konan Çeçen Komutan ‘ın ailesinin yaşadığı ev bombalanarak 11 kişi öldürüldü.

Şamil Basayev Terörist mi? Yoksa insanlığa örnek bir Müslüman mı?

1995 yılının Haziran ayında sivillerin ölümleri ile sonuçlanan Rus taarruzları iyice artmaya başladı. Akan kanları durdurmak için bir çözüm arayan Çeçen komutan mücahitler ile birlikte halkın maruz kaldığı zulümleri dünyaya duyurabilmek için Kremlin Sarayı’nı ele geçirmeye karar verdi. Ancak yolculuğu tamamlayacak maddi kaynaklarının kalmaması üzerine planda değişiklik yaparak bir belediye binasını ele geçirdiler. Burada Ruslarla yaşanan çatışmada sivil ve Çeçen savaşçılardan yaralananların hastaneye götürüldüğünü fark eden Rus askerler hastaneye saldırdı. Çeçenleri korumak isteyen komutan burada yüzlerce kişiyi rehin aldı. Ancak sivillere rağmen paralı Rus birliklerinin hastaneye operasyon düzenlemesi üzerine Çeçen mücahitler sivilleri korumak için tedbirler aldı ve bu olayda hiçbir sivil zarar görmedi. Şamil Basayev ve beraberindeki mücahitlerin pes etmeyeceğini anlayan Rus yetkililer, rehinelerin bırakılması karşılığında Çeçenistan operasyonunu durdurmayı ve karşılıklı müzakereleri başlatmayı kabul ettiklerini ilan ettiler.

Rus ordusunun rehineleri gözden çıkararak hastaneye saldırması ve bununla da kalmayıp kimyasal silah gibi insanlık dışı yöntemler kullanması uluslararası kamuoyunda tepki topladı.  Öte yandan Rus ordusunun saldırısı karşısında savunma yapmak zorunda kalan Şamil Basayev rehineleri güvenli bir bölüme alarak, Rus kuvvetlerinin saldırılarından zarar görmelerini engelledi. Müslümanların merhametlerinden etkilenen pek çok Rus, İslam’ı seçerek müslüman oldu. Rusların Çeçen topraklarından çekilmeyi kabul etmesi üzerine, hastaneye şehitlerin naaşlarını taşımak için soğuk hava tertibatlı bir kamyon ve birkaç otobüs isteyen Şamil Basayev , rehineleri Çeçenistan sınırını geçer geçmez ilk yerleşim biriminde serbest bırakacağını açıkladı. Müslüman olan pek çok Rus ise, Rusya'ya dönmeyi reddederek, Rus ordusuna karşı Çeçenistan‘da mücadele etmeyi tercih etti. Bu olay ile tüm dünyaya; terörist olarak tanıtılmaya çalışılanların aslında düşmanlarının dahi haklarını gözeten asil birer savaşçı oldukları bir kez daha kanıtlanmış oldu.  

Ben Halkımın Özgürlüğü için Savaşıyorum!

“O gün 300 Rus askeri öldürdüm. Üç helikopter düşürdüm. Onlar bize saldırdıklarında ilk olarak hastaneleri, doğumevlerini ve petrol kuyularını vuruyorlardı. Biz zorunlu olduğumuz için hastaneye girdik. Onlar burada gelip yaşlıları çoluk-çocuğu öldürürlerken dünya neredeydi? Onlara niye terörist demediler? Bugün bana terörist demeleri umurumda değil. Benim ne yaptığımı Allah biliyor. Ben halkım için savaşıyorum. İnsanların ne düşündükleri umurumda değil.”

Yaşanan olayda birçok sivilin hayatını hiçe saydığı için Rusya itibar kaybetmiş ve birçok bakan da istifa etmiştir.

Grozni Operasyonu Komutanı

Çeçen Komutan Şamil Basayev , 1996 Çeçenistan İçkerya Silahlı Kuvvetleri Genel Komutanlığı görevine getirildi. Onun komuta ettiği Grozni operasyonu sonucu Ruslar birkaç gün içerisinde ele geçirmeyi umdukları şehirden yaptıkları acımasız saldırılarla itibarlarını da zedeleyerek mağlup bir şekilde ayrıldı. Operasyonu zeki bir şekilde yöneten Çeçen Komutan kendilerinden daha donanımlı malzemelere sahip olmalarına rağmen 11.000 kişilik Rus güçlerini ustaca etkisiz hale getirdi.

Grozni operasyonu sonucunda biten Birinci Çeçen Rus savaşı sonucunda 31 Ağustos 1996 tarihinde yapılan Hasavyurt Antlaşması ile barış sağlandı.

21 Nisan 1996 yılında Cevher Dudayev ‘in aracının bombalanması ile şehit edilmesinin ardından 1997 yılında yapılan seçimler sonucunda Aslan Mashadov Çeçenistan ’ın yeni cumhurbaşkanı oldu.

1 Ağustos 1999 da kurulan İslam Şurası'nın başkanlığına getirilen Şamil Baseyev , bir basın toplantısında “ Bu savaş, Volga'dan Don'a kadar tüm müslümanlar kurtarılıncaya kadar sürecek. Bütün dünyayı alevler kaplasa da, bu mücadeleye devam edeceğiz. Dünyadaki tüm müslümanlar uyanıyor. Savaş 25-30 yıl sürebilir. Tüm Rusya savaş alanı olacak. Nihai hedef ise Kudüs'ün Siyonist işgalinden kurtarılması ” açıklamasında bulundu.

 İkinci Çeçen-Rus Savaşı

Rus güçlerinin Dağıstan köylerini bombalaması sonucunda İslam Şurası kararı ile Çeçen Komutanlar Dağıstan’daki Rus birliklerinin karargahına baskın yaparak yüzlerce Rus askerini öldürerek, onlarca helikopter ve zırhlı aracı da imha ettiler. Bu operasyonu bahane eden Rusya, 1999 yılının Eylül ayında Çeçenistan'ı tekrar işgal etti.

Savaşın başlamasının ardından Çeçen Komutanlar derhal Çeçenistan’a döndü. Şamil Basayev Doğu cephesi komutanlığı görevine döndü. Ancak Putin’in başbakanlık yaptığı dönemde gerçekleşen İkinci Çeçen Savaşı diğerine göre daha acımasız geçti. Her ne kadar Rusları zorlasalar da belli bir süre sonra Çeçenler dağlara çekilerek savaşa gerilla usulü devam etmek zorunda kaldılar.  

Savaşın seyri ilerledikçe acımasızlıkların artması üzerine Çeçenistan Putin tarafından basına kapalı bölge ilan edildi. Artık bir çözüm bulmak isteyen Çeçen Komutan Moskova’daki bir tiyatroya baskın düzenleyerek Rusya’yı barışa zorlamak istedi. Ancak barış taraftarı olmayan Putin’in verdiği ‘öldürün!’ emri sonucunda binadaki 178 kişi zehirli gaz kullanılarak öldürüldü.

Karşılıklı hamlelerin arka arkaya geldiği savaşta 2004 yılında Çeçen Ordusu tarafından "Bekham Şehir Operasyonları” başlatıldı. Operasyonlar sonucunda esir düşen Çeçen savaşçılarını kurtarmak isteyen Çeçen Komutan ve beraberindeki savaşçılar Beslan kasabasında yakalanınca yakınlardaki bir okulu ele geçirerek 400 kişiyi esir aldı. Daha öncesinde olduğu gibi Çeçen savaşçılar esirlere zarar verme amacı gütmese de Rus ordusunun karşı taarruzu sonucunda 334 esir ve 23 Çeçen savaşçı hayatını kaybetti.

Çeçenler için işlerin kontrolden çıktığı Beslan operasyonunda hayatını kaybedenler için derin üzüntü hisseden Şamil Basayev, sorumluluğu üstlenmesine rağmen Putin tarafından terörist ilan edildi.

Savaşta 2005 yılına gelindiğinde ise Çeçenistan Cumhurbaşkanı Aslan Mashadov ile ailesi öldürüldü. Şamil Basayev ’in eşi Elina Ersenoyeva ve daha birçok Çeçen komutanın ailesi kaçırıldı.

Yaklaşık on yıl süren İkinci Çeçen Rus savaşı ve Rus ordusunun aşırı agresif taarruzları nedeniyle 100 bin civarında sivil hayatını kaybetti.

 Çeçen Komutan Şamil Basayev'in Ölümü

Ortaya koyduğu muhteşem mücadelesi, hayatı ve şehadeti ile kendisinden sonra gelen nesillere öncülük eden Efsane Komutan Şamil Basayev , 2006 yılında bindiği araca yerleştirilen bomba düzeneğinin patlatılması sonucu şehit oldu. Rus işgalcileri ve işbirlikçileri bu olay üzerine, basın mensuplarının karşısına geçerek sevinç sözcüklerini sıraladılar.

Her ne kadar Çeçen Komutan Şamil Basayev‘in şehadeti İkinci Çeçen direnişinin bitmesine sebep olsa da İslami direniş daima devam edecek ve İslam’ın sancağı yüceltilerek nice Şamiller var olmaya devam edecektir.

Şamil Basayev Kimdir Kısaca

Şamil Basayev kimdir kısaca bilgi edinmek isteyen için:

• Tam adı Şamil Salmanoviç Basayev’dir.
• 14 Ocak 1965‘te Çeçenistan'ın Vedeno bölgesinde doğdu.
• Moskova Üniversitesi Makine Mühendisliği bölümünde okudu.
• 1991 yılında Cevher Dudayev tarafından başlatılan Çeçen bağımsızlık harekâtına katıldı.
• Çeçenistan savaşı başlarken gerçekleştirdiği eylemle Dori Havaalanından 178 yolcuya sahip bir Rus uçağını kaçırarak, Ankara Esenboğa Havalimanına indirerek tüm dünyaya adını duyurdu.
• 1992 yılında Tüm Kafkas halkının beraber mücadele etmesi gerektiğine inanıldığı için Kafkas Halkları Konfederasyonu (KHK) birliklerinin komutanlığına getirildi.
• 1995 yılında evinin bombalanması sonucunda ailesinden 11 kişi öldürüldü.
• 1996 Çeçenistan İçkerya Silahlı Kuvvetleri Genel Komutanlığı görevine getirildi.
• Komutanlığını yaptığı Grozni operasyonu sonucu 31 Ağustos 1996 yılında imzalanan Hasavyurt anlaşması ile Birinci Çeçen Rus savaşı son buldu.
• 1999 yılında başlayan İkinci Çeçen savaşı ile Çeçenistan için mücadele etmeye devam etti.
• 2004 yılında kendisini sorumlu hissettiği Beslan operasyonunu sonucu hayatını kaybeden sivillerden dolayı Putin tarafından terörist ilan edildi.
• 2005 yılında Şamil Basayev Elina Ersenoyeva kaçırılmasına rağmen (eşi) direnişten vazgeçmedi.
• 2006 yılında arabasına kurulan bomba düzeneğinin patlatılması sonucu hayatını kaybetti.

Şamil Basayev Sözleri

Çeçenistan savaşı boyunca gösterdiği muhteşem mücadelesi ile dillere destan olan o güzel şehit şamil basayev’in sözleri:

Bir dava, uğrunda ölünecek kadar değerli değil ise, uğrunda yaşanacak kadar da değerli değildir.

Bir mücahidi güldürmek istiyorsan onu ölümle korkut.

Doğru bildiğin yolda tek başına kalsan da devam et.

Bir mücahid yalnızlığı kullanır ancak hiçbir zaman yalnızlığın onu kullanmasına izin vermez.

Bir mücahid düşmana ilk darbeyi vurmaya çalışır ve böylece düşman üzerinde kendi savaş planını uygular.

Bir mücahid sadece kendi gücüne güvenmez düşmanın enerjisini de kullanır.

Bazen bir mücahid yoluna çıkan engelleri aşan bir nehir gibidir.

Müslümanlar sigaraya verdikleri 1 günlük parayı bize gönderselerdi Rusları haritadan silerdik.

Daima savaşacak kadar genç, ölecek kadar yaşlıyız.

Bir mücahidi güldürmek istiyorsan onu ölümle korkut.

Kimse, Allah'ın müsaade ettiğini yapmama engel olamaz.

Bütün dünyayı alevler kaplasa da, bu cihada devam edeceğiz.

Bacısı; bir kafir tarafından tecavüze uğramamış, evlâdı; bir kafir tarafından gırtlağı kesilmemiş bir kişi, cihadı asla anlayamaz ve hayatı çiçek böcek dağıtmakla geçmiştir.

 Şamil Basayev'in Tek Kitabı: Savaş ve Ahlak

Çeçenistan savaşı efsane komutanı Şamil Basayev kitap da yazarak kalemi ile de cihada destek oldu. Simyacı kitabının yazarı Paulo Coelho'nun "Aydınlık Savaşçılarının El Kitabı" adlı bir diğer eserinden etkilenerek mücahitlere yol gösteren bir kitap kaleme aldı. 2003 yılının Mart ayında ayet, hadis ve sahabe hayatları ile desteklediği kitabına  "savaş ve ahlak" ismini uygun gördü.

Kitabından bir bölüm:

“Bir mücahit tevhide sıkı sıkı sarılır ve şirki reddeder. Hakikate sarılır ve batılı reddeder. Hakka sarılır, haksızlığı ve zulmü reddeder. Dürüstlüğe sarılır ve hilekarlığı reddeder. Ana babasının sözünü dinler ve onlara itaatsizliği reddeder. Akrabalarıyla ilişkilerini sürdürür ve koparmaz. Komşularıyla iyi geçinir ve komşularına zarar vermez. Bir mücahit, her iyi davranışa sıkı sıkı tutunur ve her rezilliği reddeder.”

Şamil Basayev gibi daha birçok mücahit ve tevhid davasının savunucu öncü şahsiyetlerin hayatını okumak için tıklayınız.