Kaza Namazı Nedir?

Vaktin içindeyken kılınması gereken namazın vakit çıktıktan sonra yerine getirilmesine denir.

Kaza Namazına Nasıl Niyet Edilir?

Mezheplerin beyan ettikleri görüşlere göre niyetin yeri kalptir. Ancak niyeti dil ile söylemek daha uygundur ve dinen müstehaptır bazı görüşlere göre de sünnettir. Her bir vakit için kaza namazlarına şu şekilde dil ile niyet etmek de müstehaptır:

Sabah Namazının kazası için niyet: "Niyet ettim Allah rızası için, vaktinde kılamadığım son sabah namazının kazasını kılmaya" veya "ilk sabah namazının kazasını kılmaya."

Öğle Namazının kazası için niyet: " Niyet ettim Allah rızası için, vaktinde kılamadığım son öğle namazının kazasını kılmaya" veya "ilk öğle namazının kazasını kılmaya."

İkindi Namazının kazası için niyet: "Niyet ettim Allah rızası için, vaktinde kılamadığım son ikindi namazının kazasını kılmaya" veya "ilk ikindi namazının kazasını kılmaya"

Akşam Namazının kazası için niyet: "Niyet ettim Allah rızası için, vaktinde kılamadığım son akşam namazının kazasını kılmaya" veya "ilk akşam namazının kazasını kılmaya."

Yatsı Namazının kazası için niyet: “Niyet ettim Allah rızası için, vaktinde kılamadığım son yatsı namazının kazasını kılmaya" veya "ilk yatsı namazının kazasını kılmaya."

Vitir Namazının kazası için niyet: “Niyet ettim Allah rızası için, vaktinde kılamadığım son vitir namazının kazasını kılmaya" veya "ilk vitir namazının kazasını kılmaya."

Kaza Namazı Nasıl Kılırnır?

İki rekatlı bir kaza namazı kılınışı Hanefi mezhebinde şu şekildedir:

• Namaz kılacak kişi namaz kılacağı yeri temizledikten ve vücudunun gerekli yerlerini örttükten sonra kıbleye yönelerek, kaçırdığı namaz hangi namaz ise o vaktin namazının kazasına niyet eder.
• İki elinin başparmaklarını kulak yumuşağına değecek kadar kaldırır (kadınlar iki elinin parmak uçları omuzlarına gelecek şekilde kaldırır).
• Namaza “Allahu Ekber” diyerek başlanır.
• İftitah tekbirini aldıktan sonra sol bileğini sağ elinin serçe ve başparmaklarıyla kavrar. Ellerini bu şekilde göbeğinin altında bağlar (kadınlar sağ ellerini sol ellerinin üzerine koyarak göğüs hizasına kaldırır).
• Sonra Subhaneke duasını okur ve euzu besmele ile birlikte Fatiha suresini okuduktan sonra “Amin” der.
• Ardından Kur’an’dan bir miktar okuyarak (zammı sure okur) tekbir alır ve rükuya gider. En az üç defa “subhane rabbiyel azim” der ve doğrulurken “semiallahu limen hamideh” der.
• Sonrasında “Allahuekber” der ve önce dizlerini, sonra ellerini ve daha sonra yüzünü -alnı ve burnu yere değecek şekilde- yere koyarak secdeye gider. En az üç defa “subhane rabbiyel ala” dedikten sonra “Allahuekber” der ve oturur.
• Tekrar secdeye gider, birinci rekâtta yapılanları yaptıktan sonra “Allahuekber” diyerek ayağa kalkar. Bu şekilde bir rekât tamamlanmış olur.
• İkinci rekât, birinci rekât gibi kılındıktan sonra son oturuşta tahiyyat, salli barik ve Rabbena dualarını okuyarak önce sağ tarafa “esselemü aleyküm ve rahmetullah” der ve bunu sol taraf için de tekrar eder.
• Namazdan sonra Allah’ı zikretmek Resûlüllah (sav)’in sünnetidir. Bu sünneti de yerine getirebilmek için 33 defa “Subhanallah”, 33 defa “Elhamdülillah” ve 33 defa “Allahu Ekber” diyerek tesbihat yapılır. Bu şekilde iki rekâtlı bir kaza namazı tamamlanmış olur.

Kaza Namazı Ne Zaman Kılınır?

3 büyük kerahet vakti dışında istenilen herhangi bir zaman diliminde kaza namazını kılmak mümkündür.

Mazeretsiz Olarak Namazı Kazaya Bırakmanın Kötülüğü

Dünyalık meşguliyetler, geçim sıkıntısı, yolculuk gibi durumların Allah’ın farzlarından biri olan namazı kazaya bırakmak için meşru bir özür sayılması mümkün değildir. Rabbimiz yüce kitabında şöyle buyurmaktadır: “Nice kimseler vardır ki ne ticaret ne alışveriş onları Allah’ı anmaktan, namazı dosdoğru kılmaktan ve zekâtı vermekten alıkoymaz. Onlar kalplerin ve gözlerin korkudan dehşete uğrayacağı günden korkarlar.” (Nur,37)

Ancak tedbir alındığı halde (alarm kurmak, birini uyandırması için tembihlemek vs.) uyuyakalmak gibi meşru bir mazeret dolayısıyla namaz kazaya kalırsa, vaktinde kılınmamış bir namazın mutlaka kaza edilmesi gerekir. Efendimiz (sav) bu konuda şöyle buyurmuştur:

“Her kim bir namazı unutur veya ondan gaflet edip uyuyakalırsa onu hatırladığında hemen kılsın. Onun bundan başka bir kefareti yoktur.” (Buhari, Mevakitu’s-salat)

Kişi namaz borcundan kaza kılarak kurtulabilir. Bu ihmalin vebalinden kurtulmak ise, ancak nasuh bir tevbe ile Allah’tan af dilemekle mümkün olabilir.

Kaza Namazı Kılınışı Hakkında Merak Edilen Sorular

Geçmiş namaz borçları nasıl kılınır?

Geçmiş namaz borçlarını öncelikle hesap etmek icab eder. Yaklaşık bir rakam çıkarılır ve bunun takibi yapılır. Hesaplanan gün sayısı kadar kaza namazı kılındığında namaz borcu düşmüş olur. Ancak geçmiş namaz borçları hesap edilemiyorsa; o halde, kişi “üzerimde artık namaz borcu kalmamıştır” deyinceye kadar kılmaya devam etmelidir.

10 yıllık namaz borcu nasıl ödenir?

Namazı kazaya bırakmak gibi bir hataya düştüğümüz zaman ölüm kapımızı çalmadan önce kazasını biran evvel yapmamız gerekir. Çünkü Allah (ac) kıyamet gününde kullarını ilk olarak namaz amelinden hesaba çekecektir. O çetin günün azabından kendimizi korumak için namazlarımızı ilk vaktinde kılmaya ve kazaya bırakmamaya özen göstermemiz gerekir.

Bir yıllık sabah vakti için kaza namazı kılınışı şöyledir:

• Her vakit namazıyla birlikte 2 sabah namazı kazası kıldığımız zaman, günlük 5 vakit namazın sonunda 10 günlük sabah namazı borcu ödenmiş olur. Bunu alışkanlık haline getirip bir yıl boyunca sürdürdüğümüz zaman ise on yıllık sabah namazının kazasını bitirmiş oluruz.
• Bu sayıyı günlük yoğunluğumuza ve kaza borcumuzun çokluğuna göre arttırabilir ya da azaltabiliriz. Diğer namaz vakitlerini de bu şekilde aylara bölerek bir süre öğle namazının kazasını, bir süre ikindi namazının kazasını ve diğer namazları kılarak üzerimizdeki namaz borcunu ödemiş oluruz.
• Önemli bir not: Kaza namazı kılmaya başlamadan önce mutlaka bir çetele tablosu tutmalı ve kıldığınız namazları gün gün, vakit vakit kaydetmelisiniz. Öncesinde hesapladığınız kaza borcunuzu tutmuş olduğunuz çeteledeki rakamlardan çıkararak kalan borcunuzu kolayca öğrenebilirsiniz. Çetele tutulmadığı zaman sürekli namaz borcunun bitip bitmediği konusunda emin olamayıp vesvese halinde olabilirsiniz. Bu vesveselere kapılmamak için çetele tablosu tutmayı ihmal etmeyiniz.

Vitir namazının kazası nasıl kılınır?

Vaktinde kılamadığımız namaz hangisiyse kazası da o şekilde kılınır. İki rekâtlık bir sabah namazının kazası iki rekât olarak kılınır, üç rekatlık bir vitir namazının kazası da kazaya niyet edilip -tıpkı vitir namazının kılınışı gibi- üç rekât olarak kılınır.

İkindi namazının arkasına öğle namazının kazası kılınır mı?

Kaza namazlarının kılınması için belirlenmiş bir vakit yoktur. Kerahet vakti dediğimiz üç zaman dilimi dışında herhangi bir vakitte kılınabilir. İkindi vaktinin kerahati 2 türlüdür:

1. Birinci kerahat, ikindi namazının farzını kılmakla başlayıp; akşam namazına 45 dakika kalana kadar devam eden vakittir. Buna “kerahat-i hafife” denir. Bu vakit içerisinde öğlen namazının kazası kılınabileceği gibi diğer vakitlerin kazası da kılınabilir.
2. İkinci kerahat ise, akşam namazına 45 dakika kala başlayıp akşam namazına kadar devam eden vakittir. Buna “kerahat-i ğalize(ağır)” denir. Bu vakit içerisinde sadece -henüz kılınmamışsa- o günün ikindi namazının farzı kılınabilir, o da vaktin farz namazı olduğu içindir. Bununla birlikte farz namazı bu vakte kadar geciktirmek mekruhtur. Bu vakitte, İkindi namazının farzı hariç, kaza namazı da dahil olmak üzere hiçbir namaz kılınamaz.

Yatsı namazının kazasını kılarken vitir de kılınır mı?

Kaza namazlarının genelinde olduğu gibi vitir namazının kazası için de özel bir vakit yoktur. Herhangi bir zamanda kılınabilir. Vitir namazının kazasını yatsı namazının kazasının hemen ardından kılmak şart değildir.

 Hangi Kerahet Vakitlerinde Kaza Namazı Kılınışı Mümkün Değildir?

Ğalize (ağır) olan kerahet vakitlerinde kaza namazının kılınışı mümkün değildir. Bu vakitler içerisinde gerek farz gerek nafile hiçbir namaz kılınmaz. Bunlar 3 vakittir.

1. Güneşin, doğmasından bir mızrak boyuna ulaşıncaya kadarki vakit. (sabah namazı vaktinin çıkmasından itibaren 40-50 dakikalık bir süre)
2. Güneşin yükselip tam tepeye geldiği zeval vakti. (Öğle ezanından yaklaşık 30-45 dakika önce)
3. İkindi kerahat vakti Güneşin sararıp, göz kamaştırmaz bir hale gelmesinden batmasına kadar olan vakit.(akşam ezanından yaklaşık 45dakika önce) Bu vakitlerde kaza namazı kılınışı mümkün değildir.

Nafile namaz ile ilgili yazımızı okumak için tıklayınız.