Haksızlığa uğradığınız bir yerde, hakkınızı arayış biçiminize çocuğunuzun tanık olmasını sağlayın. Ona kavga etmeden ve bağırmadan haksızlıklara karşı çıkmanın mümkün olduğunu gösterin.

Çocuğunuzu dinlerken, mutlaka yüzüne bakın ve onunla göz ilişkisi içinde olun. Kendisine önem verildiğini hissedecektir.

Çocuğunuzla iddialaşmayın. Yumuşak bir ses tonuyla “Ben böyle düşünüyorum” deyin ve susun. Dediğinizi kabul etme ihtimali artar. (Hemen değilse bile bir süre sonra)

“Ne” söylediğinizden çok daha önemli olan “Nasıl” söylediğinizdir. İlişkiniz istemediğiniz gibi gelişiyorsa, ifadenizi ve beden dilinizi kontrol edin.

İletişim kişiye değil, kişiyle yapılır. Siz konuşurken çocuğunuz susup dinliyorsa boşa konuşuyorsunuz demektir. Kimse duymak istemeyen biri kadar sağır değildir.

Çocuğunuza, düşünce ve duygularını ifade etme fırsatı verin ve cevap veriyor diye ona kızmayın.

Çocuğunuza doğru bilgi verin. “Nasıl olsa anlamaz”, “Bunu onun iyiliği için yapıyorum” gibi gerekçelerin arkasına sığınmayın. Kaybolan güven geri gelmez.

Çocuklarla anlaşmanın en iyi yolu, onlara iyi niyetle yaklaşmaktır.

Çocuğunuzla aranızdaki duygusal çatışma, istemediğiniz boyutlara varıyorsa, “Kimin haklı olduğunu” düşünmek yerine, varmak istediğiniz amacı düşünün ve davranışınızı gözden geçirin.

Çocuğunuzun yaptığı bir şeyden hoşlandığınızda, bunu sebebiyle belirtin. Böylece “otomatik” teşekkür yerine, insanları mutlu eden “özel teşekküre” geçebilirsiniz.

Bir tartışma sırasında asla birkaç sorunu birlikte çözmeye çalışmayın. Sorunları teker teker ele alın.

Gazeteden okuduğunuz bir haberi, çocuğunuz size tekrar okusa da onu ilgiyle dinleyin. Böylece ortak bir duygu paylaşmış olursunuz.

Çocuğunuzun ilgilendiği konulardan, hobilerden zevk almaya çalışın. İyi arkadaşlık, paylaşılan ortak heyecanlarla gerçekleşir.

Çocuklarınızı hayatındaki özel günlerinde (okul mezuniyeti, spor başarısı vs.) yalnız bırakmayın.

Çocuğunuza söz verdiyseniz mutlaka sözünüzü yerine getirin. Yapmayacağınız şeyi asla vaat etmeyin.

Çocuğunuza verdiğiniz ve kulak asmadığını düşündüğünüz bir öğüdün onu nasıl etkilediğini bilmek istiyorsanız, kardeşine verdiği öğütleri dinleyin

Kardeşlerin yüzleri benziyor diye kişiliklerinin de benzemesi gerekmez. Kardeşleri birbirine düşman etmenin en kestirme yolu, onları birbirine örnek gösterip, olumsuz yargıda bulunmaktır.

Kardeşi ile olan sorununa hemen müdahale etmeyin. Çözebilmelerine veya çözemiyorlarsa çatışmalarına sabır gösterin. İkisi de bir şeyler öğrenecektir. Çatışma çocukların birbirine zarar vermeye başladığı tehlikeli boyuta ulaştığında sağlıklı bir şekilde müdahale edin.

Kardeşler arasındaki çatışmada dikkatinizi hemen sorun çıkarana yöneltmek yerine, zarar gören çocukla ilgilenin.

Çocuğunuzun olumlu veya olumsuz olarak gördüğünüz bir davranışı karşısında siz Ben Dili nizi kullanın.

Ben dili; kişinin o anda karşılaştığı durum veya davranış karşısında, kişisel tepkisini duygu ve düşüncelerle açıklayan bir ifade tarzıdır. Örneğin; Anne hizmetten eve yorgun gelmiş koltukta dinleniyor. Çocuk oyuncakları ile gürültü çıkararak evi dolaşıyor. Burada annenin Sen Dili mesajı şu olur:

“Ali! Kes şu gürültüyü, sana yapma demedim mi?”

“Ben Dili” mesajı şöyledir:

Eve yeni geldim ve çok yorgunum. Oyuncakların ile gürültü yaptığın zaman müthiş başım ağrıyor, çok da sinirleniyorum.

Bir başka örnek; Çocuk sokakta oynadı ve koşarak eve girdi. Burada annenin “Sen Dili” mesajı şöyle olur:

“Çabuk dışarı çık! Sana pis ayaklarla eve gitmeyeceksin demedim mi? Ne laf dinlemez çocuksun” yerine

“Ben Dili” mesajı şöyledir:

“Evi yeni silmiştim, çamurlu ayakkabılarla girdiğin zaman ( davranış ) tekrar silmem gerekiyor ( etki ). Bayağı sinirleniyorum ( duygu ) hem de yoruluyorum ( etki )”

Hazırlayan: A. Kerim MELLEŞ (Bu yazı Furkan Nesli Dergisinde Yayınlanmıştır)