Şaban Ayı Nedir?

Şaban ayı hicri takvime göre, kameri ayların sekizincisi olup, üç ayların ikinci ayıdır. Müslümanlar için rahmeti ve bereketi bol olan Şaban, Recep ve Ramazan arasında, Ramazan ayına kalan son faziletli adımdır. Şa’ban kelime olarak; Ara, fasıla gibi anlamlara gelirken, isim olarak kullanıldığı vakit “güçlü ve özerk” anlamlarını taşır.

Sözlükte “dağılmak, gruplara ayrılmak” anlamındaki şa‘b kökünden türeyen şa‘bânın hicri takvimin bir ayı olan Recep ayına isim olarak verilmesi hakkında farklı açıklamalar bulunmaktadır. Bir yoruma göre, savaşmanın yasak olduğu haram aylardan biri olan Recep ayından sonra silâhlı baskınlar için kabilelerin gruplar halinde dağılması sebebiyle bu isimle isimlendirilmiştir. Diğer bir yoruma göre Araplar’ın bu ayda su temin etmek maksadıyla gruplara ayrılmalarından dolayı bu isim verilmiştir. Başka bir açıklamaya göre ise, Şa’ban; Ramazan ve Recep aylarını birbirinden ayırdığı için böyle bir isimle adlandırılmıştır  

Şaban Ayının Anlam ve Önemi

Bu ayı en önemli kılan unsurlardan biri, Şaban’ın Müminleri, Mübarek Ramazan-ı Şerif’e ulaştıran ve bu Ramazan ayını en verimli şekilde geçirebilmeleri için ön hazırlığın yapıldığı bir ay olmasıdır.

Bu ayın ehemmiyeti, Ramazan ayına son bir adım kalmasından ileri gelmektedir. İnsanlar ibadet ve hayırlı amellerini hep Ramazan ayına ertelemektedirler. Zannederler ki Ramazan ayı başlar başlamaz içlerinde esen rehavet rüzgarı dinecek, ibadet etmek için tutuşan bir ateş alevlenecek ve Allah’a karşı içlerinden deryalar fışkıracak… Ancak ne yazık ki Ramazan ayının bir ön hazırlık evresi geçirilmeden kişide böyle bir ateş yakması mümkün olmayacaktır. Ramazan ayında her ne kadar şeytanlar bağlansa da kişi, birçok defa hayal ettiği manevi hale eremez ve hayır hasenatı istediği gibi yapamaz. Bunun sebebi de Ramazan ayı öncesindeki iki mübarek ay olan Recep ve Şaban ayından hayırlı bir şekilde istifade edememektir.

Recep ayında, Regaip ve Miraç kandili; Şaban’da Berat kandili; Ramazan ayında ise Kadir Gecesi gibi dört mübarek gece bulunmaktadır. Bu geceler, üç ayların manevî atmosferinin bereketli ve hikmetli yıldızları mesabesindedir. Bu aylar dua ve yakarışların Allah’a arz edilmesi, pişmanlık gözyaşlarıyla günahların yıkanması, yapılan ibadet ve güzel davranışlara verilen sevabın katlanması bakımından mü’minler için kaçırılmayacak fırsatlardır. Bu günlerde kişi nefsini hesaba çekmeli, ana sermayesi olan ömrünü nerede ve nasıl tükettiğini gözden geçirmeli, amel defterine neler yazıldığını, mahşer günü kurulacak büyük divanın Hâkimi olan Yüce Allah’ın hakkında nasıl bir hüküm vereceğini uzun uzun muhasebe ederek düşünmelidir.

Allah Rasulü'nün Şaban Ayında Orucu

Allah Rasülü’nün hayatına baktığımızda Ramazan ayını aralıksız oruçlu geçireceği halde Şaban ayında orucu eksiltmediğini, aksine daha da arttırdığını görüyoruz. Bu minvalde Şaban’da Müslümanın üzerine düşen, amellerini ziyadeleştirmektir ki Ramazan ayını cehennemden azad olan kullar arasında olarak bitirsin ve gerçek bir bayrama nail olsun. Kişi bu faziletli ayı aynı zamanda Ramazan için bir hazırlık saymalı ve amellerini arttırmalıdır. Efendimiz (s.a.v) “Amellerin en hayırlısı az ama devamlı olanıdır.” (Buhari, İman) buyurmuştur. Kişi hayırlı amelleri bu mübarek aylarda azar azar alışkanlık haline getirmeye niyet eder ve çabalarsa bu amellerin mübarek ayların ardından kendisiyle geldiğini görecektir.

Saban ayının önemli bir özelliği de, "Beraat gecesinin bu ayın on 15. gecesine denk gelmesidir. Beraat gecesi, meleklerin inmesi, duaların kabul olunması, duaların geri çevrilmemesi gibi birçok fazilete sahip olduğu için, içinde bulunduğu Şa’ban ayını da değerli kılmıştır

Zünnûn-u Mısrî üç ayları şöyle niteler: “Recep ekme ayıdır, Şaban sulama ayıdır, Ramazan derleyip toplama ayıdır. Herkes ne ekerse onu biçer ne yaparsa cezasını çeker. Bir kimse ekimi bırakırsa, hasat zamanı ekmediğine pişman olur. Kıyamet gününde ise çok kötü duruma düşer.

Şaban ayı ne zaman 2021 ?

Şaban ayı ne zaman 2021 başlıyor?: Mübarek ayların ikicisi olan 2021 yılı Şaban; Diyanet’in dini günler takvimine göre 14 Mart Pazar günü başlayacaktır.

Recep Ayı Ne Zaman Bitiyor?- Şaban Ayı Başlangıcı 2021 Ne Zaman?

Peygamber Efendimizin “Allahım! Bize Receb ve Şaban'ı mübârek kıl ve bizi Ramazan'a ulaştır." duasıyla önemine işaret ettiği üç ayların ilki olan olan Recep ayının bittiği tarih, Şaban ayı başlangıcı sayılmaktadır. O halde Şaban ayı başlangıcı ne zaman denilirse; Recep ayının bittiği 13 Mart 2021 cumartesi gecesini 14 Mart gecesine bağlayan gece Şaban başlangıcı sayılmaktadır. Şaban ayının hemen akabinde, on bir ayın sultanı olan Ramazan ayının başlangıcı ise 13 Nisan salı günü olacaktır.

Şaban Ayının Fazileti

Şaban, üç ayların ikincisidir. Efendimiz (s.a.v), “Recep ayı Allah’ın ayı, Şaban benim ayım, Ramazan da ümmetimin ayıdır." (Aclûnî, Keşfu’l-Hafâ, 1/423) ifadesiyle bu ayı kendi ayı olarak nitelendirmiştir.

Resûl-i Ekrem’in Şâban ayında diğer aylara oranla daha fazla oruç tuttuğu, bir rivayete göre de Şaban’ın tamamını oruçlu geçirdiği hadis kaynaklarında yer almaktadır (Buhârî, “Ṣavm”, 52; Müslim, “Ṣıyâm”, 175, 176). Ancak Resûlullah’ın Recep ve Şâban aylarını birleştirerek üç ay boyunca aralıksız oruç tuttuğuna dair sahih kaynaklarda herhangi bir rivayet mevcut değildir.

Hazreti Aişe’den öğreniyoruz: “Rasulullah hiçbir ayı oruçsuz olarak geçirmezdi. Ramazan dışında da özellikle Şaban’da bazen o kadar oruç tutardı ki orucu hiç bırakmayacak zannederdik. Bazen de o kadar oruç tutmazdı ki bu ay hiç oruç tutmayacak zannederdik. Ama mutlaka her ay oruçlu olurdu” (Buhari, savm 51) diyerek Allah Rasulü’nün bu ayda ibadet ve oruca önem verdiğine dikkat çekmiştir. Bununla birlikte oruç tutmanın farz olduğu ramazan ayına şevkle girmeyi zorlaştıracağı için eğer kişi takatsiz düşecekse, Şâban’ın on beşinden sonra orucun azaltılması tavsiye edilmiştir.

 Enes bin Malik’ten rivayetle, Efendimiz (s.a.v)’e:

-“Ey Allah’ın Rasulü, Ramazan'dan başka en faziletli oruç ayı hangi aydadır?" diye sorulunca Efendimiz (s.a.v):

-"Ramazan'ı tazim için (Ramazan hürmetine) Şâban'da tutulan oruçtur." cevabını vermiştir. (Tirmizi, Zekat, 28)

Şa’ban ayında Peygamberimizin oruç tutması hakkında Üsâme b. Zeyd (r.a) şöyle demiştir:

“Rasûlullah (s.a.v), Şaban ayında tuttuğu orucu hiçbir ayda tutmadı”. Kendisine,

-“Ya Rasûlallah! senin, Şaban ayında tuttuğun orucu başka bir ayda tutmadığını gördüm” dedim.

(Şâban ayının büyük bir kısmını oruçlu geçiren Peygamber Efendimiz) Şöyle buyurdu:

-“Şaban, Receb ile Ramazan arasında insanların gafil bulunduğu ve amellerin, alemlerin Rabbi olan Allah azze ve celle’ye yükseldiği aydır. Ben de amelimin (Allah Teala’ya) oruçlu olduğum halde yükselmesini seviyorum.” (Nesâî, Sıyâm, 70; Ahmed b. Hanbel, V, 201)

 Şaban ayının fazileti hakkındaki bu hadis, bu aya ayrıca bir önem verilmesini gerektiren bir hadistir

Şaban Ayı Hakkında Merak Edilenler

Şa’ban mübarek üç ayların ikincisi olup, Ramazan ayına girmenin son aşamasıdır. Şa’ban kelimesi merak edenler için Kur’an da geçmemekte, Efendimiz (sav)’in bizlere nakliyle bildiğimiz mübarek bir aydır.

• Şaban Ayına Özel Bir İbadet Şekli Var mıdır?

 Şaban ayı ibadetleri, Şaban ayı namazı, Şaban ayı tesbihleri, zikirleri gibi Şaban ayına özel, hususi bir ibadet şekli bulunmamakla birlikte kişi bu ayda nafile ibadetlerden gücünün yetiğince namaz kılabilir, oruç tutabilir, dua edip Efendimizin çektiği tesbih ve zikirleri sünnete uygun şekilde çekebilir. Bir Müslüman bu ayları ihya etmeye çalışmakla beraber, dinin içine karıştırılan ve dini bulandırmayı amaçlayan bid’at ve hurafelere de dalmamalı ve bunları peygamberimiz (sav)’in sünnetinden ayırt edebilmelidir.

• Şaban Ayı Kimin Ayıdır?

Efendimiz (sav) şöyle buyurmuştur: "Recep Allah'ın ayıdır, Şaban benim ayımdır, Ramazan ise ümmetimin ayıdır." (Aclûnî, Keşfu'l-Hafâ, 1/423)

• Şaban Ayının Anlamı Kısaca Nedir?

Şaban kelimesinin anlamı: Şaban, ara, fasıla gibi anlamları içermektedir. Kısaca Şa’ban; Recep ile Ramazan ayı arasında olan bir aya verilen isimdir. Hicri takvimin sekizinci ayı, mübarek üç ayların da ortancası, yani ikincisidir.

• Beraat Kandili Ne Zaman?

Diyanet İşleri Başkanlığı dini günler takvimine göre Berat Kandili; 2021 yılı 27 Mart cumartesi tarihinde idrak edilecektir. Berat gecesi hicri takvime göre, hicri aylardan Saban ayının 15. Gecesi olmaktadır.

Beraat; Allah’ın affı ve bağışlaması, günah, borç ve cezadan kurtulmak gibi anlamlara gelir. Bu gecede Allâh'ın affı ve bağışlamasının çok olacağı sebebiyle, bu geceye “Berat Gecesi” denilmiştir.